PRACHTIGE PERELAAR AAN HOEVE, Bree

Groot was onze verwondering toen we in Bree, ja in de Noorderkempen op een arme zure zandgrond, een voor een perelaar gigantisch exemplaar aantroffen! Geënt in deze arme bodem geeft hij de grens aan van boerderij ‘Paulissenhof’. Als perenboom staat hij symbool voor welvaart en zijn bloesems geven aan dat de lente begonnen is: cruciale elementen voor de werking van het erf. Zonder deze perelaar zou het erf en zijn omgeving een heel andere betekenis krijgen.  

We zijn schijnbaar al lang vergeten dat ook in de Kempen perelaars groeiden! De streek van boomgaarden, fruitplantages en fruitbomen in Limburg is dan ook ontegensprekelijk Haspengouw. Wie kent er nog de ‘Dubbel Flip’ , een oud Belgisch perenras. Deze cultivar werd in de Kempen ooit massaal aangeplant bij hoeves en buitenplaatsen. In smaak was het misschien geen concurrent voor de ‘Conference’, maar als oplegpeer was hij subliem…Alleen wie kent dat nog en wie doet dat nog? Vele inlegperen zijn echter samen met de grootmoeders verdwenen.

Voor een perelaar is hij uitzonderlijk in afmetingen. In de BELTREES databank van de dendrologische vereniging is geen enkele perelaar met dergelijke afmetingen opgetekend en die doen al meer dan veertig jaar intense inventarisaties in België. Even de afmetingen: 323 cm stamomvang op borsthoogte, hoogte 14.5 m.  Waarschijnlijk was het ooit een onderstam en kunnen we hem catalogeren als Pyrus communis.

Over de huidige habitus of architectuur zijn er discussies. Sommigen denken dat hij ooit geknot is. We hebben echter geen vergelijkingsmateriaal en het is dan ook eerder ‘natte vingerwerk’ om daar een uitspraak over te doen. Een gegeven is wel dat hij momenteel die piramidale habitus van een perelaar zoals wij hem kennen wat verloren is, maar misschien is dat ook eerder een ‘jeugdverschijnsel’.

Een fijn weetje: de Nationale boomgaardenstichting heeft vele oude soorten weten te redden en zelfs op diverse historische plaatsen terug aangeplant en er wordt nu nog intensief naar de laatste restanten gezocht van de ooit zo mooie hoogstamboomgaarden. Ook de Limburgse bomenwerkgroep is daarmee bezig.

Nog even dit … de perelaar verkeerd nog in goede vorm dus zijn beste peren zijn dus nog niet geplukt!